معماری پایدار اصطلاحی کلی است و به ساختمان هایی اختصاص دارد که برای محدود کردن تأثیرات منفی زندگی بشر، بر محیط زیست طراحی شده اند. معماری پایدار به عنوان رویکردی سازگار با محیط زیست در ساختمان سازی امروز، هر جنبه ای از مراحل برنامه ریزی و ساخت را شامل می شود. از جمله این موارد می توان به انتخاب مصالح ساختمانی و همچنین طراحی و اجرای سیستم های گرمایش، سرمایش، لوله کشی، زباله و تهویه اشاره کرد. در این مقاله درباره تاریخچه و ویژگی های معماری پایدار صحبت خواهیم کرد.
تاریخچه معماری پایدار
بسیاری از شیوه ها و اصول مورد استفاده در معماری پایدار، ریشه در تکنیک های ساختمانی باستان دارد که با ظهور مواد مدرن و تولید انبوه در عصر صنعتی تغییر شکل داده اند. آگاهی مدرن در مورد نیاز به معماری پایدار را می توان در 50 سال گذشته جست و جو کرد. اما جهان اکنون در بحبوحه یک وضعیت اضطراری برای تغییر شرایط آب و هوایی است و بسیاری از قوانین زیست محیطی که در 50 سال گذشته تصویب شده اند دوباره برگشته اند. بنابراین ضروری است که طراحان، معماران، سازندگان و حتی مصرف کنندگان خواستار شیوه های ساختاری بهتر برای کمک به مقابله با خسارات ناشی از آلاینده های صنعتی در کره زمین باشند.
اکنون پایداری به عنصر مهم معماری معاصر تبدیل شده است. استانداردهای زیست محیطی مانند BREEAM و LEED رهنمودهایی را برای ساختمان پایدار ارائه می دهند. معماران مسئول تلاش می کنند این استانداردها را برآورده کنند و برای پروژه های خود گواهینامه های مربوطه را بدست آورند. اما بسیاری دیگر از طراحان و سازندگان به سادگی از واژه هایی مانند «سازگار با محیط زیست»، «سبز» یا «پایدار» به عنوان اصطلاحات بازاریابی استفاده می کنند. اساساً ادعاهای آن ها درباره اقدامات پایدار اغراق آمیز است و با وجود تمام پیشرفت های علمی، معماری پایدار هنوز به حد لازم فراگیر نشده است.
ویژگی های معماری پایدار
از مهم ترین شاخصه های معماری پایدار می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تمرکز کلی بر کاهش تأثیر انسان بر محیط زیست
- کاهش مصرف انرژی مضر با استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر، مانند صفحات خورشیدی و سیستم های گرمایش، سرمایش و تهویه طبیعی
- سیستم های حفاظت از آب، مانند جمع آوری آب باران و بازیافت فاضلاب
- ادغام بنا در چشم انداز اطراف
- استفاده از مواد تجدید پذیر، مانند بامبو، کنف، چوب پنبه، کتان و سویا
- جایگزینی مواد متداول مانند بتن با گزینه های پایدار
- استفاده از مواد بازیافتی و دور ریخته
- فضاهای سازگار و ساخته شده از مواد طبیعی که می توانند به راحتی تجزیه و تحلیل شوند
- خانه های کوچک
- راه حل های جایگزین مسکن، مانند خانه ها و آپارتمان های ساخته شده از کانتینرهای حمل و نقل بازیافت شده و همچنین معماری شناور در آبراه های سراسر جهان که کمبود مسکن در مناطق ساحلی متراکم را برطرف می کند
- تلفیق گیاهان و طبیعت از طریق دیوارهای زنده ، برج های مسکونی پوشیده از درخت و سقفهای سبز برای کمک به خنک سازی ساختمان های موجود و ایجاد محیط‌های سالم برای زندگی انسان
نمونه هایی از معماری پایدار
چوب ممکن است یک ماده ساختمانی باستانی باشد ، اما الوارهای چند لایه که با چسباندن لایه هایی از الوار به یکدیگر ساخته شده اند ، به گزینه ای پایدار برای برج های شهر و خانه های پیش ساخته در اروپا و ایالات متحده تبدیل شده اند. اگر قرن 20 توسط آسمان خراش های فولادی و شیشه ای تعریف می شد، قرن بیست و یکم می تواند توسط آسمان خراش های چوبی مانند Mjøstårnet ساخته Voll Arkitekter در نروژ تعریف شود.
از نمونه های دیگر از معماری پایدار پیشرفته ، CopenHill در کپنهاگ دانمارک است که ادعا می شود «تمیزترین نیروگاه برای مصرف انرژی در جهان» است.
آینده معماری پایدار
با وجود نوآوری ها، پیشرفت ها و افزایش آگاهی عمومی در مورد نیاز به شیوه های ساختمان سازی سبز، معماری پایدار هنوز هم در ساخت و سازهای جهانی بخش کوچکی را به خود اختصاص می دهد. به علاوه ، بسیاری از کارشناسان معتقدند که مفهوم پایداری با توجه به وضعیت کنونی کره زمین منسوخ شده است. درعوض ، آن ها اصرار دارند که راه پیش رو در معماری و طراحی بازآفرینی نهفته است. یک رویکرد جامع تر و پیشرفته تر، که متمرکز بر بهره گیری از منابع طبیعی جهان برای ایجاد ساختمان ها و سیستم‌هایی است که بتوانند خود را بازسازی کنند و پس از محقق شدن هدفشان، کاملاً خراب شوند.
