- آیا سنگها هم آسیب میبینند؟
- عوامل تخریب سنگها کدام اند؟
- میزان تخریب سنگها به کیفیت سنگ بستگی دارد یا نوع آن؟
شاید ظاهر خشن و بافت سخت و نفوذ ناپذیر سنگ، این تصور را در ما ایجاد کند که سنگ هیچ راه نفوذی ندارد. بنابراین، تخریب آن غیر ممکن است. اما همانطور که میدانید، این تصور اشتباه است. سنگ هم با وجود مقاومت بالایی که دارد، در مقابل بسیاری از عوامل محیطی از خود ضعف نشان می دهد. در واقع، اگر سنگ تخریب و به قطعات ریزتر تبدیل نمیشد، زندگی در این کره خاکی امکان پذیر نبود. چرا که خاک یکی از عوامل مهم حیات روی زمین است و در اثر تخریب سنگ به وجود میآید.
اما با این حال، سنگی که به عنوان سنگ نمای ساختمان انتخاب می شود، باید مقاومت زیادی داشته باشد. برای مثال، تاب فشاری قطعات آن باید بیشتر از 150 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع باشد. در این مقاله سعی میکنیم عوامل محیطی موثر بر آسیب و تخریب سنگهای ساختمانی را برای شما مخاطب گرامی شرح دهیم.
باران:
مهم ترین عامل در تخریب سنگهای ساختمانی، باران است. با بارش باران و قرار گرفتن قطرات آب روی سنگها، هم فرسایش فیزیکی و هم فرسایش شیمیایی رخ میدهد. فرسایش فیزیکی به این صورت است که قطرات سنگ را شسته و به مرور سطح رویی سنگ را تخریب میکنند. همچنین، وجود بارانهای اسیدی و حاوی آلاینده، موجب تجذیه و اکسید شدن بافت سنگ میشود. زیرا سیلیکات آلومینیوم (باز) در ترکیب با آب باران (اسید) واکنش نشان میدهد و در دراز مدت، به شکل محلول در میآیند. به این صورت، پس از مدتی، سنگ پوک میشود و بافتی نامقاوم در آن ایجاد میشود که به نابودی آن میانجامد.
سنگ گرانیت نطنز و گرانیت مشکی سوران به خاطر نوع برش و مرغوبیتشان جزء بهترین سنگ های گرانیت مشکی موجود در ایران هستند.
رطوبت و سرما:
یکی دیگر از عواملی که میتواند سنگ ساختمان را نابود کند، ترکیب دو عامل رطوبت و سرما است. در محیط ها و اقلیم های سرد و مرطوب، کافی است آب باران یا شبنم به بافت سنگ نفوذ کند. با دمای پایینی که در محیط وجود دارد، این قطرهها یخ بزنند. اینجاست که سنگ مدام در اثر تکرار این پدیده ترک میخورد و از بین میرود.
تغییرات دما:
متاسفانه، این عامل در مناطقی که تغییرات شدید آب و هوایی دارند، خسارت زیادی ایجاد کرده است. تصور کنید سنگ ساختمانی را که مواد معدنی آن، ضریب انبساط حجمی متفاوتی با هم داشته باشند. این سنگ در اثر سرما و گرمای بی وقفه، ناگزیر است مدام منبسط و منقبض شود.
هوازدگی:
هوازدگی در اثر تماس سطح پوسته سنگ با هواکره اتفاق میافتد. این واکنش میتواند به دو شکل فیزیکی و شیمیایی اتفاق بیوفتد. در هوازدگی شیمیایی، اکسیژن با نم موجود در سنگها ترکیب میشود و موجب تخریب آنها می شود. پس از این واکنش، باد ذرات فرسایش یافته و جدا شده را با خود همراه می کند و یک بار دیگر موجب فرسایش سنگها می شود.
وجود کانیهای ناپایدار در سنگ:
شاید شما هم متوجه شده باشید که لکههایی روی سنگها می افتند و رفته رفته بیشتر میشوند. این سنگها دارای کانیهای ناپایدار مانند سولفورهای آهن هستند. در اثر مجاورت آب یا رطوبت، اکسید شده و سنگ را بدرنگ و بی کیفیت جلوه میدهند.
پوسیدگی فلزات:
این عامل نیز نقش مهمی در تخریب سنگ نما دارد. معماران در بسیاری از موارد به این نکته توجه نمی کنند که در قسمت های بالایی نمای ساختمان، نباید از فلزات استفاده کنند. یا در صورت نیاز از فلزات ضد زنگ بهره گیرند. زیرا اکسیدها و پوسیدگی های فلزات توسط باران شسته شده و به سنگ های پایین تر منتقل می شود. به این صورت، با منبسط شدن سنگ، بافت آن کاملا فرسوده شده و تخریب می گردد.
