فهرست عناوین
سنگ یک متریال طبیعی، جامد و متراکم است که از یک یا چند ماده معدنی تشکیل می شود. انواع سنگ ساختمانی در طول تاریخ به صورت های گوناگون توسط انسان ها مورد استفاده قرار گرفته و نقش موثری را در رشد تمدن بشر ایفا کرده است.
وقتی شما یک سنگ طبیعی مثل ماربل را برای کف و یا گرانیت را برای کانتر آشپزخانه استفاده می کنید، میتوان گفت که یک متریال 200 میلیون ساله را برای ساخت خانه انتخاب کرده اید و حتی برخی از معیارهایی که امروزه برای انتخاب سنگ به آن ها توجه می شود، همان معیارهایی است که مورد توجه معماران دوران باستان بوده است.
استفاده از سنگ در طول تاریخ، تاثیر بزرگی بر رشد تکنولوژی و ارتقاء فرهنگ انسان ها گذاشته است. تا امروز حد اقل 2.5 میلیون سال است که نسل های انسان در حال استفاده از انواع سنگ هستند. سنگ ها به صورت کوپ از دل کوه ها و معادن استخراج می شوند و به کمک انواع روش های فرآوری سنگ، به سنگ تزئینی و یا متریالی کاربردی در ساختمان سازی تبدیل می شوند.
سنگ ها بر اساس شیوه پیداش و نیز با توجه به ترکیبات شیمیایی و معدنی شان به سه دسته آذرین، دگرگونی و رسوبی تقسیم می شوند. در این مقاله قصد داریم درباره شیوه پیدایش انواع سنگ ساختمانی و سنگ های متعلق به هر کدام توضیح دهیم.
سنگ های آذرین
سنگ های آذرین یکی از انواع سنگها می‌باشد که حاصل سرد و سفت شدن ماگما یا همان مواد آشتشفشانی هستند. منشا این ماگما می تواند ذوب شدن جزئی سنگ های موجود در گوشته و یا پوسته زمین باشد. دلیل ذوب شدن سنگ ها معمولا افزایش دما، کاهش فشار، تغییر در ترکیبات آن ها و یا ترکیبی از این موارد است.
سنگ های آذرین خود به دو دسته عمده تقسیم می شوند:
-
پلوتونیک؛ این سنگ ها حاصل سرد شدن و کریستالیزه شدن آرام ماگما درون پوسته زمین اند. معروف ترین عضو این دسته سنگ گرانیت است. در صورت علاقه می توانید با مراجعه به مقاله تاریخچه سنگ گرانیت مشکی اطلاعات بیشتری در این مورد کسب کنید. سنگ گرانیت نطنز یکی از مرغوب ترین انواع سنگ گرانیت در کشور است. در میان معادن نطنز، معادن شفق و لاگهر جزء مهم ترین معادن سنگ گرانیت مشکی در ایران به شمار می آیند.
- ولکانیک؛ این سنگ ها حاصل رسیدن ماگما به سطح زمین در قالب گدازه یا مواد تکه تکه شده اند. یکی از معروف ترین سنگ های ولکانیک، بازالت است.
تقریبا 65% از حجم پوسته زمین از سنگ های آذرین تشکیل شده است که از این مقدار 66% بازالت و گابرو و 16% گرانیت است.
سنگ های رسوبی
سنگ های رسوبی در اثر فشاری که طی میلیون ها سال به دانه های رسوب انباشته شده در لایه ها وارد می شود به وجود می آیند. این فرآیند باعث ایجاد رسوب های جدا شونده و ته نشین شدن آن ها می شود. سپس ذرات معلق دچار تراکم می شوند و به دما و فشار متوسط می رسند. نهایتا این تکه ها در معرض آب، هوا و یا یخ قرار می گیرند و تبدیل به سنگ های رسوبی می شوند.
حدود 7.9% از حجم پوسته زمین از سنگ های رسوبی تشکیل شده است . لایم استون و سنداستون از معروف ترین سنگ های رسوبی هستند. سنگ های رسوبی اغلب حاوی فسیل ها هستند و به صورت لایه های افقی متراکم در طبیعت یافت می شوند.
سنگ های دگرگونی
این گروه از سنگ ها، سنگ های ثانویه ای هستند که از دگرگون شدن سنگ های دیگر به وجود می آیند. وقتی هر سنگی اعم از آذرین، رسوبی و یا حتی سنگ های دگرگونی قدیمی، در معرض دما و فشار متفاوت قرار می گیرد اصطلاحا فرآیند دگرگونی رخ می دهد که به معنای تغییر در شکل سنگ است. با دوباره کریستالیزه شدن سنگ ها، مواد معدنی آن ها نیز تغییر می کند. نتیجه این فرآیند، تغییری عمیق در ویژگی های فیزیکی و شیمیایی سنگ است. دما و فشار لازم برای ایجاد فرآیند دگرگونی، همیشه بالاتر از دما و فشار سطح زمین است ( دمای بالاتر از 200 درجه سانتی گراد و فشار 150.000 کیلو پاسکال ).
سنگ های دگرگونی حدودا 27.5% از حجم پوسته زمین را تشکیل می دهند.
این گونه از سنگ ها بر اساس ساختارشان به دو دسته بزرگ تقسیم می شوند: آن دسته ای که دارای بافت هستند را سنگ های دگرگونی برگ دار و بقیه را بدون برگ می نامند. از معروف ترین سنگ های دگرگونی می توان ماربل، کوارتزیت، سنگ لوح و گنایس را نام برد.
جمع بندی
در این مقاله درباره انواع سنگ و روش‌های شکل گیری سنگ های طبیعی صحبت کردیم. سنگ های طبیعی کاربردهای زیادی دارند و خصوصا در ساختمان سازی به وفور از آن ها استفاده می شود. هر سنگی کاراکتر خاص خود را دارد و به تناسب آن کاراکتر در محیط های گوناگون به کار می رود. سنگ ها در طبیعت به فراوانی یافت می شوند و استفاده از آن ها صدمه ای به محیط زیست نمی زند؛ چرا که عاری از مواد سمی هستند، پایدارند و همواره قابلیت استفاده مجدد دارند.
برای مطالعه بیشتر درباره کاربردهای هر کدام از سنگ های طبیعی می توانید به مقاله انواع کاربردهای سنگ در معماری داخلی مراجعه کنید.
