شاید ظاهر خشن و بافت سخت و نفوذ ناپذیر سنگ، این تصور را در ما ایجاد کند که سنگ ها آسیب ناپذیرند و تخریب آن ها غیر ممکن است. اما این تصور اشتباه است. سنگ ها علی رغم مقاومت بالایی که دارند، در مقابل بسیاری از عوامل محیطی آسیب پذیرند. اگر سنگ ها تخریب نمی شدند تا به قطعات ریزتر تبدیل شوند، زندگی در این کره خاکی امکان پذیر نبود. چرا که خاک به عنوان یکی از عوامل مهم حیات روی زمین، در اثر تخریب همین سنگ ها به وجود می‌آید. در این مقاله درباره عوامل محیطی موثر بر سنگ ها که ممکن است منجر به تخریب آن ها شوند توضیح خواهیم داد.
باران
اصلی ترین عامل تخریب سنگ‌های ساختمانی، باران است. بارش باران و تماس قطرات آب با سنگ‌ها، باعث فرسایش فیزیکی و شیمیایی در سنگ ها می شود. فرسایش فیزیکی با شستن سنگ، به مرور سطح آن را خراب می‌کند. همچنین، وجود باران‌های اسیدی و حاوی آلاینده، موجب تجزیه و اکسید شدن بافت سنگ می‌شود. زیرا سیلیکات آلومینیوم (باز) در ترکیب با آب باران (اسید) واکنش نشان می‌دهد و در دراز مدت، به شکل محلول در می‌آید. به این صورت، پس از مدتی، سنگ پوک می‌شود و بافتی نا مقاوم در آن ایجاد می‌شود که به نابودی اش می‌انجامد.
رطوبت وسرما
یکی دیگر از عوامل نابودی سنگ های ساختمانی، ترکیب رطوبت و سرما است. در مناطق سرد و مرطوب، قطره های باران یا شبنم پس از نفوذ به بافت سنگ در اثر سرمای محیط یخ می زنند. در اثر تکرار این پدیده سنگ ترک می‌خورد و به مرور زمان از بین می‌رود.
تغییرات دما
متاسفانه، این عامل در مناطقی که تغییرات شدید آب و هوایی دارند، خسارت زیادی ایجاد کرده است. یک سنگ ساختمانی را در نظر بگیرید که مواد معدنی آن، ضریب انبساط حجمی متفاوتی با هم داشته باشند؛ این سنگ در اثر سرما و گرمای بی وقفه، انبساط و انقباض های مکرری را تحمل می کند تا در نهایت از بین می رود.
هوازدگی
هوازدگی در اثر تماس پوسته سنگ با هوا و به دو شکل فیزیکی و شیمیایی اتفاق می افتد. در هوازدگی شیمیایی، اکسیژن با نم موجود در سنگ‌ها ترکیب می‌شود و موجب تخریب آن‌ها می شود. پس از این واکنش، باد ذرات فرسایش یافته و جدا شده را با خود همراه می کند و یک بار دیگر موجب فرسایش سنگ‌ها می شود.
وجودکانی‌های ناپایدار در سنگ
شاید متوجه شده باشید که وقتی لکه‌ها روی بعضی سنگ‌ها می افتند، به مرور زمان گسترده می‌شوند. این سنگ‌ها دارای کانی‌های ناپایدار مانند سولفورهای آهن هستند و در اثر مجاورت آب یا رطوبت، اکسید می شوند و ضمن خراب کردن رنگ سنگ، آن را بی کیفیت جلوه می‌دهند.
پوسیدگی فلزات
این عامل نیز نقش مهمی در تخریب سنگ های نما دارد. برخی معماران از این نکته غافل اند که در قسمت های بالایی نمای ساختمان، نباید از فلزات استفاده کرد. در صورت نیاز بهتر است از فلزات ضد زنگ استفاده کنید زیرا اکسیدها و پوسیدگی های فلزات به وسیله باران شسته شده و به سنگ های پایین تر منتقل می شود. آن گاه در اثرانبساط سنگ، بافت آن کاملا فرسوده خواهد شد.
امروز درباره عواملی که به سنگ ها آسیب می زنند صحبت کردیم. سنگی که به عنوان سنگ نمای ساختمان انتخاب می شود، باید مقاومت زیادی داشته باشد و تاب فشاری قطعات آن بیشتر از ۱۵۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع باشد.
درمیان سنگ های گرانیت که به عنوان مقاوم ترین سنگ ساختمانی شناخته می شوند، سنگ گرانیت نطنز با نام تجاری سوران و با پرداخت های متنوعی مانند گرانیت چرمی، کات، اسکرچ و …که روی آن انجام می شود، یکی از بهترین سنگ های قابل استفاده در نما است. سنگ گرانیت مشکی علاوه بر مقاومت بالا در برابر عوامل محیطی، جلوه ای خیره کننده می آفریند و به زیبایی بنا می افزاید.
امیدواریم که از خواندن این مطلب لذت برده باشید.
