معماری باروک یک سبک بسیار تزئینی و نمایشی است که در اوایل قرن 17 در ایتالیا ظاهر شد و به تدریج در سراسر اروپا گسترش یافت. سبک باروک با معماری جدیدی که موجب تعجب عموم بود، در ابتدا توسط كلیسای كاتولیك و به ویژه یسوعیان ، به عنوان ابزاری برای مبارزه با اصلاحات و كلیسای پروتستان معرفی شد. اما با گذشت زمان این سبک طی حدود صد سال بر دنیای هنر معماری تاثیر گذاشت و نهایتا جای خود را به سبک روکوکو داد.
حیطه جغرافیایی
معماری باروک در کلیساها و کاخ های ایتالیا ، اسپانیا ، پرتغال و فرانسه و اتریش مورد استفاده قرار گرفت و در سالهای1675-1625 میلادی به اوج خود رسید. در اواخر دوره باروک (1675-1750) ، این محدوده به روسیه و مستعمرات اسپانیا و پرتغال در آمریکای لاتین گسترش یافت. بهترین نماینده های این شیوه از معماری به طور عمده در وین، اسپانیا، ایتالیا و فرانسه دیده می شوند اگرچه معماری باروک در بسیاری از کشورهای دیگر نیز صاحب شهرت است.
ویژگی های معماری باروک
سبک باروک برخی از ویژگی های معماری رنسانس را به همراه داشت. معماران سبک باروک عناصر اساسی معماری رنسانس ، از جمله گنبدها و ستون ها را در نظر گرفتند و این عناصر را بلندتر ، با شکوه تر ، تزئینی تر و نمایشی تر ساختند. جلوه های داخلی ساختمان های باروک اغلب با استفاده از نقاشی های ترومپ – اویل همراه با مجسمه به دست می آمد. در سازه های باروک چشم به سمت بالا کشیده می شود و این توهم به وجود می آید که فرد در حال نگاه کردن به آسمان هاست.
دسته هایی از فرشتگان در قالب مجسمه و چهره های نقاشی شده سقف را شلوغ می کنند. معماران باروک در کار خود از عنصر نور برای تأثیر چشمگیرتر استفاده کرده اند. نوری که از گل ها به پایین سرازیر می شد و از انبوه تذهیب منعکس می گشت. ابزار اصلی آن ها، نور و سایه بود که تاثیر آن در ساختمان های بزرگ باعث می شود بازدیدکنندگان به بخش هایی از سازه بیشتر توجه کنند و بخش های دیگر با قرار گرفتن در سایه پنهان شوند. ستون های پیچ خورده نیز اغلب برای ایجاد توهم حرکت به سمت بالا استفاده می شد و سایر عناصر تزئینی همه فضای موجود را اشغال می کردند. در کاخ های باروک ، پله های بزرگ به عنصری اصلی تبدیل شدند.
کلیساهای باروک معمولا یک مرکز بزرگ دارند و در ترکیب با ستون ها، فضایی مانند صحنه تئاتر پیدا می کنند که همان محراب است و همه می توانند آن را ببینند. در معماری باروک نماهای خارجی بیشتر با رنگ سفید تزئین می شوند.
دوره های تاریخی و آثار
معماری باروک به سه دوره زمانی تقسیم می شود؛ باروک آغازین، باروک بالا یا اوج و باروک متاخر. در ادامه به بیان نکاتی درباره هر یک از این دوره ها خواهیم پرداخت.
باروک آغازین
باروک آغازین دوره ای بین سال های 1584 تا 1625 میلادی بود. باروک آغازین به شدت تحت تاثیر کارهای معماران رومی بود. کلیسای جِزو اثر جیاکومو دلا پورتا و کاخ لوکزامبورگ در فرانسه اثرسالومون د بروسه از نمونه های اولیه این سبک بودند.
اوج باروک
در دوره اوج باروک (1675-1625) آثار بزرگی توسط پیترو دا کورتونا در رم خلق شد. از جمله کارهای دوران اوج باروک در ونیز سانتا ماریا دلا سلو اثر بالداسار لونقنا بود.
باروک متاخر
باروک متاخر دوره ای بین سال های 1625 تا 1675 میلادی بود. این سبک به تمام نقاط اروپا و مستعمرات اسپانیا و پرتغال در دنیای جدید گسترش یافت.در این دوران سبک های ملی متنوع تر و متمایزتر شدند. باروک متاخر در فرانسه ، در زمان لویی چهاردهم ، بیشتر نظم یافته و کلاسیک بود. اتاق آینه ها در کاخ ورسای یکی از معروف ترین آثار به جا مانده از آن دوران است.
امروز درباره سبک باروک به عنوان یکی از معروف ترین سبک ها در تاریخ معماری صحبت کردیم و به بیان دوره های تاریخی، گستره جغرافیایی و ویژگی های آن پرداختیم. در مقالات بعدی درباره سبک های دیگر معماری سخن خواهیم گفت. برای آشنایی بیشتر با انواع سنگ و کاربرد سنگ در معماری داخلی و کسب اطلاعات درباره سنگ گرانیت نطنز می توانید به بخش مقالات سنگ سروش مراجعه فرمایید.
امیدواریم از خواندن این مطلب لذت برده باشید.
